پند گرمابه

دوش به گرمابه شدیم. هم‌ره یاری از یارانی دبستانی که با او در نظامیه‌ی بغداد ما را ادرار و تمرین و تکرار فراوان بود. شوخ از تن باز ستاندیم به مدد دلاکی به غایت زشت. گمان بردیم نصوح است. نبود. نصوح نبود و میری بود از میران عالم که به جهتی کارش بدانجا کشیده بود. سبب پرسیدیم. که ای شوخ چشم! چرایی بدین‌جا؟ به این کار  ِ دون ِ شان ِ تو. همانا می بایستی اینک در کاخی  باشی به نظاره‌ی رعیت.

لختی بگریست و آنگاه به سخن درآمد که ای لوطیان عرصه‌ی عشق!* گفتیم: ها؟

گفت: ای لوطیان عرصه‌ی عشق! گفتیم: عرض بکردیم، ها!

گفت: خود نیز سبب به این جا درآمدن نمی دانم  و بر من آشکار نیست.

بگفتیم: ای رند عاقبت(1) اندیش! ما را خیالی واهی بود از خواندن کتاب‌ عمرت که دراز باد. همانا اکنون ‌بدانیم از چه در اینجایی.

بیت

فغان کین لوطیان عرصه‌ی عشق / چنان بردندصبر از دل که کردان**

حکایت

یکی از حکما را شنیدم که می‌گفت: هرگز کسی به جهل خویش اقرار نکرده است. مگر آن‌کس که چون دیگری در سخن باشد هم‌چنان ناتمام گفته سخن آغاز کند.***

*لوطیان عرصه‌ی عشق چیزی است چون:  طوطیان شکر شکن شیرین گفتار. البته نه آن غلیظی.

** ناگفته نماناد که شعر کاملن با صنایع شعری رایج جور نیست. و قصد این است که تقلید به حساب نیاید.

*** حکایت را از سعدی وام گرفتیم. هرچند شاید ربطی به متن نداشته باشد.

(1) در بعضی نسخ "عافیت" آمده است. هر دو درست است.